Snippers - Integrale Yoga - Voorbij de mens
Leestijd: 12 min
De snippers staan in de juiste volgorde zodat je een mooi (maar beperkt) overzicht krijgt van het boek.
Voorbij De Mens - Leven en werk van Sri Aurobindo en de Moeder - Georges van Vreckhem
Deel een: Aurobindo Ghose en Mirra Alfassa
Vandaar dat men in zekere zin kan zeggen dat elke mens een Avatar is, want de mens heeft een groeiend psychisch wezen waarvan de kern een ‘goddelijke vonk’ is.
We gaan uit van de gedachte dat de mensheid afgaat op een grote verandering in haar bestaan, die zelfs tot een nieuwe levensvorm van de menselijke soort zal leiden.
De evolutie van het Leven uit de Materie veronderstelt een voorafgaande involutie van het Leven in de Materie.
Het scheppingsproces, het model van onze evolutionaire wereld kan daarom metaforisch worden voorgesteld als een trap van werelden, waarlangs de Godheid in zijn manifestatie is afgedaald, uit zijn hoogste Bewustzijn tot de laagste, totale Onbewustheid, en waarlangs hij, maar nu objectief belichaamd in steeds hogere evolutionaire vormen, weer tot zijn absolute volkomenheid opklimt. Men zou kunnen stellen dat hij nu, in de mens, ergens halverwege de klim terug is.
Sri Aurobindo heeft de zonnewereld met een neutraal, technisch woord ‘het Supramentale’ genoemd, omdat ze zich (ver) boven het mentale bewustzijn bevindt, ook boven de hogere bereiken ervan.
Het mentale is een kennisinstrument dat alleen maar vanuit een bepaald gezichtspunt kan zien, nooit vanuit alle mogelijke gezichtspunten tegelijk zoals het Eenheidsbewustzijn, en dat daarom niets anders dan aspecten kan zien, aspecten die opdelingen zijn, schilfers of flinters van de Ene Werkelijkheid. Sri Aurobindo noemde de mens dan ook ‘het mentale wezen’,
De almachtige Godheid heeft zich in zijn schepping beperkt door bepaalde wetten in te bouwen welke die schepping structureren, zou men kunnen zeggen, en waardoor de evolutie bepaalde processen moet volgen.
Elke macht en elke kracht is een vibratie, elke vibratie een bewustzijn en elk bewustzijn een persoonlijk wezen, zonder uitzondering.
Al is zijn ware aard die van het in de materie en in het vitale geïncarneerde mentale bewustzijn, de lagere gradaties van de evolutie hebben nog zo’n groot aandeel in de samenstelling van zijn persoon dat hij meestal nog als de diermens kan worden beschouwd en niet als het mentale wezen in zijn zuivere vorm, die in de toekomst misschien nog als soort op de Aarde zal verschijnen.
Er is een zin in ons bestaan, een doel in onze geboorte, dood en levensarbeid, er is een vervulling van al ons werk. Het maakt allemaal deel uit van één enkel plan. Niets in het heelal werd tevergeefs gemaakt; niets is tevergeefs in ons leven.
De Moeder bevestigt wat de oude Tradities hebben gezegd en wat ook in de Bijbel te lezen staat, namelijk dat de wezens uit de hogere wereld eerst in zuivere vorm op aarde zijn gekomen, maar dat ze zich daarna met de hogere aardse dieren hebben verenigd, hetgeen een lang overgangsproces van ongetwijfeld talrijke bizarre lichaamsvormen tot gevolg heeft gehad, waarvan de mens het uiteindelijke harmonische resultaat was.
Ware kennis is alleen maar mogelijk door vereenzelviging, en daar is het denken niet toe in staat.
Volgens Sri Aurobindo en de Moeder, die hierin de oeroude yogische traditie volgen, bestaat het menselijk lichaam in de manifestatie uit verschillende ‘omhulsels’ (van de ziel).
Bewustzijn wordt door de band geïdentificeerd met het mentale, maar het mentale bewustzijn is slechts het menselijke bereik dat in het geheel van alle mogelijke bewustzijnsbereiken niet meer plaats inneemt dan het menselijke gezichtsvermogen in alle gradaties van de kleur of zijn gehoor in alle gradaties van het geluid.
Er is echter één wereld (voorzover ons bekend) die niet typaal maar evolutionair is – een wereld geschapen met de Alvreugde en de Vrijheid als principe. We hebben gehoord hoe de eerste vier belichamingen van die wereld, die de onze is, de hun geschonken vrijheid bij wijze van spreken misbruikt hebben, hetgeen hun ‘val’ in duisternis, lijden, leugen en dood teweeg heeft gebracht. Om die catastrofale val goed te maken heeft de Grote Moeder dan de goddelijke essentie van de Liefde in de Onbewustheid uitgestort ‘met een nog grotere intensiteit dan die waarmee ze de vier oerwezens had gemanifesteerd’
De Liefde was de katalysator die een ontaarde manifestatie weer terug naar haar Oorsprong zou voeren in een beweging die wij de evolutie noemen.
De ziel is met andere woorden onsterfelijk en ze is in het evolutieproces de steeds aanwezige, groeiende kracht die de evolutie mogelijk maakt: ze is het evoluerende element.
De ziel gaat niet terug naar het dierlijke bestaan, maar een deel van de vitale persoonlijkheid kan zich losmaken en in een dierlijke geboorte overgaan om zijn dierlijke neigingen daar uit te werken.
Het leven hier op aarde is een evolutie en de ziel groeit door ervaring, waardoor ze de verschillende in haar natuur aanwezige dingen uitwerkt. Als er lijden is, dan is het omdat die dingen uitgewerkt moeten worden, niet wegens een vonnis geveld door God of een toepassing van de kosmische Wet betreffende vergissingen en struikelingen die in de Onwetendheid onvermijdelijk zijn.
Wedergeboorte is het proces van de groei van de ziel in de materiële evolutie. Ze is gedwongen lichaam na lichaam aan te nemen omdat een materieel lichaam niet soepel genoeg is om zich aan haar ontwikkeling aan te passen.
De ziel heeft het avontuur aangegaan zichzelf te vergeten om in de evolutie zichzelf opnieuw te ontdekken. Dat doet ze geleidelijk, eerst als zich langzaam differentiërende aarde-ziel in de materiële vormen, dan als groepsziel in de planten en diersoorten, tot ze rijp is om zich in de mens te individualiseren. Eenmaal zover filtert ze, bij wijze van spreken, uit elk leven precies de ervaringen die tot haar groei kunnen bijdragen en waarvoor ze dat bepaalde leven heeft uitgekozen. Om een andere metafoor te gebruiken: de ziel kiest de nodige ervaringen in leven na leven en elke ervaring is als een beitelslag om het prachtige, goddelijke beeld te houwen dat ze wezenlijk is en nu in de manifestatie opnieuw heeft willen worden.
Tussen twee levens rust de ziel in een internatale, harmonische psychische wereld, waar ze de ervaringen uit het vorige leven assimileert. Wanneer ze zich alles eigen heeft gemaakt, is ze klaar om weer in de manifestatie af te dalen en haar Avontuur voort te zetten. (Oude teksten zeggen dat ze dan begint te transpireren.) Het terrein van haar volgende ervaring is al uitgekozen en wanneer ze het licht ziet dat haar roept, neemt ze een nieuw lichaam aan in de evolutie. Het programma van haar op te doene ervaringen is, door de Alwetendheid die ze in zich draagt, tot in de details uitgestippeld. Het is de ziel die het leven van de mens beheerst en die al zijn ervaringen bestemt. We hoeven dus niemand wat te verwijten: we hebben het allemaal zelf gewild en gekozen, en wat we nu soms vervloeken is onbewust een bron van intense wordingsvreugde
Deel twee: Sri Aurobindo en de Moeder
Alle verwachtingen van Sri Aurobindo en de Moeder werden steeds achteruit geschoven door de geweldige weerstand van de vijandige krachten die elke vooruitgang, hoe klein ook, hardnekkig bevochten.
Elke kracht is een bewustzijn en elk bewustzijn is een wezen. De kosmische Krachten zijn de kosmische Wezens die ‘Goden’ worden genoemd.
Omdat de Materie de eerstgeborene van het Onbewuste en Onderbewuste is, en er nog helemaal van doordrongen, vanzelfsprekend ook in het menselijk lichaam, werd in het verleden de transformatie, met andere woorden de bewustzijnsverhoging en eventuele vergoddelijking van dat lichaam, door iedereen voor volstrekt onmogelijk gehouden.
Zoals er Machten van Kennis of Krachten van het Licht zijn [de Goden bijvoorbeeld], zo zijn er Machten van de Onwetendheid en obscure Krachten van de Duisternis wier werk het is de heerschappij van de Onwetendheid en van het Onbewuste te doen voortduren’, schreef Sri Aurobindo in The Life Divine.
De oorsprong van de vijandige krachten is ons bekend. De vier primordiale Machten van Licht, Waarheid, Leven en Alvreugde (Lucifer en zijn drie gezellen) gingen zich elk afzonderlijk de Godheid wanen, waardoor ze zich in hun bewustzijn van Hem afscheidden en tot zijn tegendeel of tegenbeeld werden, namelijk de Heren van Duisternis, Leugen, Lijden en Dood. Het was de grote ‘val’ aan de oorsprong die samenging met de manifestatie van ons evolutionaire universum, gebaseerd op de principes van Vrijheid en Alvreugde – een vrijheid en zelfgenieting waardoor de vier grote Heren zich hadden kunnen verbeelden dat zij de Godheid waren. In India worden die Heren ‘Asura’s’ genoemd.
De Goden staan voor de uitwerking van het goddelijke Plan in de evolutionaire schepping, de Asura’s werken ongenadig en verbeten voor de vernietiging of toch minstens de stopzetting ervan.
Maar ook de vijandige krachten hebben hun betekenis en hun rol in het grote Plan.
De vrijheid tot experimenteren is een groot iets in het leven van de mens. Zonder de vrijheid om risico’s te nemen en fouten te maken is vooruitgang onmogelijk.
Wanneer we zeggen dat Hitler bezeten is door een vitale macht, dan drukken die woorden een feit uit, geen moreel oordeel’ [5], zei Sri Aurobindo in januari 1939.
de Asura’s van de Dood en de Leugen wachten zich er wel voor zich in hun essentie te incarneren, want dan zouden ze aan de wetten van de evolutie onderworpen zijn. Zelfs de Asura door wie Hitler bezeten was, was niet de grote Asura in zijn essentie. Het was ‘niet de Heer van de Naties in zijn origine, maar een emanatie van hem en wel een heel erg machtige’.
‘Het principe van het individualisme is de vrijheid van het menselijke wezen, beschouwd als een afzonderlijke bestaanseenheid, om zich te ontwikkelen en zijn leven tot vervulling te brengen, en om zijn mentale neigingen, zijn emotionele en vitale behoeften en zijn fysieke zijnswijze te ontplooien volgens zijn eigen verlangen, bestuurd door zijn rede; het gedoogt geen andere beperking van dit recht en deze vrijheid behalve de verplichting om dezelfde individuele vrijheid en rechten in anderen te eerbiedigen.'
Deel drie: de Moeder alleen
Het instrument van de supramentale transformatie is echter de adhara, het complexe geheel van omhulsels of ‘lichamen’ waar de ziel in huist en waar wij met onze zintuigen slechts het meest uiterlijke, het grofstoffelijke omhulsel van waarnemen.
De Materie bleek Energie te zijn, de Energie blijkt Bewustzijn te zijn: MATERIE = ENERGIE = BEWUSTZIJN. Dit was de basisformule van de ware alchimisten. ‘De Materie is een vorm van de Geest, een behuizing van de Geest, en hier, in de Materie zelf, is een verwezenlijking mogelijk van de Geest.’ [23] (Sri Aurobindo)
note: net zoals Laurency beweert met de drie principes van het bestaan.
Als je niet oprecht bent, begin dan niet aan de yoga.’ [20] – ‘Wat ook de weg is die je volgt’ – en ieder heeft zijn eigen weg – ‘er is maar één middel, één enkel, ik ken maar één enkel, en dat is de perfecte oprechtheid, maar dan perfect.’ [21] Deze oprechtheid was echter iets volstrekt anders dan geen onwaarheden vertellen. Ze betekende in essentie dat alle delen van het belichaamde wezen verenigd werden rond de kern van de belichaming: het psychische wezen.
Het allereerste vereiste voor de spirituele vervolmaking is een volmaakte gelijkmoedigheid’, [23] schreef Sri Aurobindo in de Synthesis. (De yoga van de zelfvervolmaking was de grens tot waar hij in de uitleg van zijn yoga was gegaan.) Gelijkmoedigheid is geen onverschilligheid; het is een actieve houding die gebaseerd is op de aanvaarding van de wereld, van alle manifestaties, alle gebeurtenissen, alle ervaringen, want die kunnen alleen maar uit het Ene voortkomen omdat er niets anders is. Een onverstoorbare gelijkmoedigheid werd door de Moeder genoemd als een van de twee karakteristieken waaraan men het supramentale wezen kan herkennen. (De andere was een absolute zekerheid van het weten.) Het is de helderheid die door niets vertroebeld kan worden, zodat de dingen in hun waarheid kunnen gebeuren, in hun goddelijke zuiverheid en echtheid, zonder nog onderhevig te zijn aan vervormingen of verduisteringen van welke aard ook, altijd veroorzaakt door de Schaduw.
Het heelal kent geen gebreken; er zijn wel evolutionaire processen waar we zodanig in verwikkeld zijn dat de zin van het geheel en van zijn delen tijdelijk voor ons versluierd is, ook de zin van het lijden.
De wetten van de Materie dulden de wetten van het Leven niet, ze zijn er onverenigbaar mee, en toch heeft het Leven de Materie gekoloniseerd en er zich intiem mee verenigd. Het Mentale heeft op zijn beurt een harmonisch samenbestaan met het Leven en de Materie uitgewerkt. In de evolutie van onze magische planeet is het onmogelijke dus al meer dan eens mogelijk geworden.
De ware existentiële angst is een lichamelijke angst. Als we dat in onszelf nagaan, zien we hoezeer de mens een weifelend, vreesachtig en negatief ingesteld wezen is. In ons leeft nog de angst voor de elementen, de dieren en de medemens, voor de wisselvalligheid van het bestaan, de pijn, de honger, het verdriet en de kwellingen uit talloze levens.
Je moet eerst je ziel vinden’, zei de Moeder in 1955, ‘dat is volkomen onontbeerlijk, en je moet je ermee identificeren. Daarna kun je aan de transformatie beginnen ... Je kunt daar onmogelijk omheen.’
Het ego is een psychologische constructie die in de evolutie onontbeerlijk is geweest voor de menselijke individualisering. Wil men boven de gewone menselijkheid uitstijgen, dan wordt het ego de grootste hinderpaal, misschien wel de grootste vijand, wat zou betekenen dat onze grootste vijand onszelf is. Want het is taai, klampt zich vast aan zijn evolutionaire recht op bestaan, en het is ongemerkt aanwezig in de minste van onze wezensuitingen.
Probeer je niet deugdzaam voor te doen. Zie in welke mate je verenigd bent, in welke mate je één bent met alles wat antigoddelijk is. Neem jouw deel op van de last, aanvaard zelf onzuiver en leugenachtig te zijn: zo zul je de Schaduw kunnen opnemen en offeren. En in de mate dat je bij machte bent ze op te nemen en te offeren zullen de dingen dan veranderen. Probeer niet tot de zuiveren te behoren. Aanvaard samen te zijn met hen die zich in de duisternis bevinden en, in een totale liefde, offer dat allemaal.
note: net als de leer van het Padwerk
Als men oprecht de anderen in de wereld wil helpen, dan is het beste wat men doen kan zelf zijn wat men wil dat de anderen zouden zijn, niet alleen als een voorbeeld maar door een centrum van de uitstralende macht te worden dat, alleen al door het feit dat het bestaat, de rest van de wereld dwingt zich te transformeren.
De wereld bestaat niet uit materie alleen. De huidige fysica bekijkt haar van onderop, vanuit de onderste laag waar de wetten van de grofstoffelijke materie het meest toepasselijk zijn, materiële wetten voor materiële processen. Van het Leven, van de levenskrachten is nog bijna niets begrepen of verklaard, en iedereen, ook de psycholoog zelf, weet dat de huidige psychologie niet veel meer is dan een schetsmatige karikatuur van een voor haar nog onvatbare werkelijkheid, soms zelfs een sinistere karikatuur. Het mentale bewustzijn wordt nog altijd verward met de ziel, en de ziel is ... nou ja, een epifenomeen, anders gezegd een functionele illusie.
Ik weet dat alles wat naar me toe komt noodzakelijk is, anders zou het niet komen.
Het Supramentale is per definitie het Eenheidsbewustzijn.
note: Dit bevestigt mijn vermoeden dat het Supramentale een Essentieel Zelf is volgens Laurency
De mens is zich zelden bewust van het feit dat zijn wereld een produkt van zijn bewustzijn is, van de manier waarop hij de dingen waarneemt en kent. ‘We bestaan binnen een formatie’, zei de Moeder, een bewustzijnsformatie die we ‘de mentale projectie’ zouden kunnen noemen, ‘de sluier van de leugen over de Waarheid.’ [31] We leven in de ene Eenheid, omdat er niets anders bestaat. Maar we hebben gezien hoe in die Eenheid een evolutionaire wereld is ontstaan met de Onwetendheid, dit is de onbewustheid, blindheid, opdeling als basis. We zijn onderweg, terug naar het Eenheidsbewustzijn dat het Supramentale Bewustzijn is.
Er is een altijd aanwezige Realiteit, een altijd aanwezige Goddelijke Orde, en het is slechts het onvermogen om deze waar te nemen dat de Wanorde, de eigenlijke Leugen is.
Ik weet met absolute zekerheid dat het Supramentale een waarheid is en dat de komst ervan uit de aard der zaak onvermijdelijk is. De vraag is wanneer en hoe. Ook dat is reeds beslist en voorbestemd ergens daarboven, maar het moet worden uitgevochten temidden van een vrij hard conflict van tegenstrijdige krachten. Het voorbestemde resultaat is voor de aardse wereld verborgen en wat we waarnemen is een werveling van krachten die iets proberen te verwezenlijken, terwijl het lot van het geheel voor mensenogen verhuld blijft.
We hebben gezien wat voor belangrijke rol de vijandige krachten spelen in de wereld die we als de onze beschouwen. Zij beheersen en beheren deze wereld van Onwetendheid, waarin wij mensen blind en machteloos als marionetten zijn. Dat is hun veroorloofd door het Opperste Gezag, door de Hoogste Zaakvoering voor wie alles binnen het Eenheidsbewustzijn bestaat en beweegt, ook deze evolutionaire wereld. Onze wereld is een uitgewerkte gradatie van die evolutie, en op dit niveau spelen de vijandige krachten, allemaal afstammelingen van de Vier Asura’s, nog steeds hun noodzakelijke en onvervangbare rol.
Lees het volledige spiekbriefje hier