Padwerk: Lezing-082 - Het leven en sterven van Jezus Christus; symbool voor het overwinnen van dualiteit
Leestijd: 8 min
Er bestaat een spirituele leer die vaak verkeerd begrepen wordt, namelijk dat de mens genot en pijn moet overstijgen. Uiteindelijk is dit natuurlijk wel waar, maar het gebeurt niet door de narigheid van de dualiteit te ontvluchten. Integendeel, het gebeurt alleen wanneer je de dualiteit accepteert en volledig onder ogen ziet - zowel het leven als de dood.
Weglopen voor dood en lijden brengt - vaak onvermijdelijk - een weglopen voor leven en genot met zich mee.
Dit gaat hand in hand en heeft een heel schadelijke uitwerking op de ziel.
De ziel die door het leven gaat en de ervaringen van het leven met alles wat dat inhoudt, verwerpt, doodt zijn levensmogelijkheden. Het is veel beter voor de ontwikkeling en groei van een entiteit om veel hoogten en diepten door te maken dan om een onechte sereniteit te ontwikkelen, die zelden een echte onthechting is. Onthechting bereik je alleen nadat je alles wat het leven te bieden heeft, hebt geaccepteerd, dus ook de dood.
Als de sereniteit niet echt is maar kunstmatig aangekweekt, ontwikkelt zo iemand zich veel minder dan iemand anders die zo moedig is om niet te vluchten voor de ervaringen van het leven.
Zulke ups en downs wijzen er inderdaad op, dat de persoon in kwestie nog diep verwikkeld is in de illusie van tegenstellingen en dualiteit, maar hij gaat het niet uit de weg en dat is eerlijk en bevordert zijn groei.
Aangezien lijden en genot, of dood en leven, met elkaar verbonden en in werkelijkheid één zijn, moeten je geluk en plezier wel afhangen van je houding tegenover dood en lijden. Als je het ene accepteert, accepteer je ook het andere. Als je door het ene groeit, groei je ook door het andere.
Zelfs een blinde en rebelse houding tegenover lijden komt uiteindelijk de ziel ten goede. Dat is nog altijd beter dan het te ontvluchten en je vermogen tot voelen en ervaren te verlammen, uit te schakelen of te doden. Maar een blinde, ontkennende houding tegenover lijden heeft tot gevolg dat je meer en langer lijdt dan nodig is; het groeiproces heeft pas resultaat als je bewust je les geleerd hebt.
Een gezonde manier om met lijden om te gaan is misschien de belangrijkste sleutel in het leven van een mens. Als je erin slaagt dat open en oprecht aan te gaan en bereid bent om ervan te leren zonder je verstand en je mogelijkheden erbij uit te schakelen, al word je emotioneel misschien in duisternis, rebellie, lafheid en zelfmedelijden geworpen, dan zal het resultaat van het lijden geluk zijn, en wel in de mate dat je het lijden dat je hebt doorgemaakt bent aangegaan en tot je groei hebt aangewend.
Alles wat je ongeduldig en haastig, gefrustreerd en angstig doet, remt het werk.
Daarom is de ideale houding het een met het ander te verbinden: met een actieve geest zoeken naar de verborgen oorzaken in jezelf en daarbij voor het moment ontspannen het ongewenste accepteren, in het volle besef dat het zelfgeschapen ongeluk van genezende waarde is. Wederom is het een kwestie van een juiste combinatie van gezonde activiteit en passiviteit, in tegenstelling tot misvormde activiteit en passiviteit.
Probeer op ieder moment in je leven dat je het moeilijk hebt uit te vinden wat je wilt en waar je bang voor bent. Zoek dieper dan de oppervlakkige redeneringen, oppervlakkige verlangens en angsten, die in feite alleen maar een symptoom zijn van jouw speciale manier van weglopen van dood en lijden - en dus van leven en geluk.
Onderzoek jezelf eerst in de meest wereldse, onbelangrijke zaken, als ze tenminste disharmonie veroorzaken. Wanneer je hierbij op het punt komt dat je je afvraagt: “Waarom wil ik dit? Waarom ben ik bang dat ik het niet krijg?” kom je er uiteindelijk op uit dat je liefde verlangt en bang bent het niet te krijgen. Wanneer je voor liefde vlucht uit angst dat je het toch niet krijgt of dat je het weer kunt verliezen, toon je hierin dezelfde houding als tegenover de dood, zoals ik in de vorige lezing heb uitgelegd.
Op dezelfde manier wijs je liefde af, uit angst dat het je pijn doet wanneer je die liefde niet krijgt of weer moet verliezen. Zo probeer je jezelf ervan te overtuigen dat je geen liefde wilt.
Door met opzet het tegenovergestelde te kiezen van wat je wilt uit angst dat je het niet zult krijgen, creëer je een ongezonde zielstoestand die om velerlei redenen dodelijk is. Het is ongezond omdat je niet eerlijk tegenover jezelf erkent wat je echt wilt (liefde en leven) en wat je echt vreest (geen liefde en geen eeuwig leven krijgen). Het is ongezond omdat je jezelf onthoudt wat je zou kunnen hebben, al is het dan niet in de mate dat je het wenst.
Uiterlijk ben je je deze angst misschien niet bewust, maar diep in je hart kan hij nog steeds aanwezig zijn, al is het maar een klein beetje. Zie dat deel in jezelf onder ogen waar je nog bang bent. Word je ervan bewust; dan kun je leren sterven - en leven! Naarmate je jezelf bewust leert worden van je echte doodsangst - in welke vorm die zich ook voordoet, als fysieke dood of als een negatieve gebeurtenis - bevrijd je je levenskracht die jou sterker maakt als je datgene tegenkomt waar je bang voor bent.
In zijn laatste uur vergat Jezus alles wat hij wist, alle openbaringen, alle inzichten die hij had verkregen. Is het niet ieder van jullie persoonlijk in zekere mate overkomen dat in tijden van depressie en angst je verstand zich nog wel herinnert wat je geleerd hebt en wat je weet, maar dat je deze kennis niet toe kunt passen?
Je misleidt jezelf alleen maar wanneer je schuldig en trots denkt: “Ik mag dat niet voelen en denken” en daardoor duurt het nog langer voor je uit de duisternis bent.
Jezus heeft dit ook heel duidelijk laten zien. Hij, de grootste van alle geesten der schepping, ook hij twijfelde. Ook hij had even zijn geloof verloren. Maar hij erkende het, Hij verborg het niet voor zichzelf of voor anderen. Wat betekent dat? Het betekent pure angst voor het onbekende, de dood, het betekent intens lijden aan fysieke, mentale of geestelijke pijn.
Het vraagt de kinderlijke houding die Jezus voorstond. Dit is een ander facet van zijn uitspraak om als kinderen te zijn en doelt op de bereidheid om te ervaren.
Jezus Christus liet dit vaak en duidelijk zien in zijn leven en ook in zijn sterven. Hij doorleefde zijn lijden in volle omvang, zonder terughoudendheid, zonder enige schaamte om zijn twijfel en angst, zijn pijn en kwetsbaarheid toe te geven.
Als zelfs Jezus Christus in zijn wanhoopsuur vergat wat hij wist, is het nog waarschijnlijker dat alle andere mensen dit ook overkomt wanneer zij moeilijkheden doormaken. Verstandelijke overtuiging werkt maar tot op zekere hoogte. Jezus wist dat beter dan wie dan ook.
Daarom moet zijn wederkomst een diepere betekenis hebben, een symbolische analogie met het innerlijk leven van de mens. Dat is de diepere betekenis. Jezus wederkomst bij zijn leerlingen laat dat duidelijk zien: “Na mijn beproeving, nadat ik mijn beproeving ten volle ondergaan heb, zonder pretenties en zonder iets voor te wenden, en na er tot het einde toe doorheen gegaan te zijn, leef ik nu ten volle in de ware zin van het woord. Ook jullie kunnen dit. Jullie hoeven niet op de fysieke dood te wachten, want elke dag sterf je heel wat keren, in al je kleine beproevingen en worstelingen. De manier waarop je deze tegemoet treedt, is bepalend voor het leven dat erop volgt en voor de volledige vreugde die de jouwe kan zijn. Als je deze beproevingen en worstelingen in net zo'n geest van oprechtheid tegemoet treedt, zul je ook in die mate leven en vreugde ervaren terwijl je nog in je lichaam verkeert.”
Als je dat wat onvermijdelijk is - de fysieke dood, maar ook dat wat je verkeerde houdingen uit het verleden veroorzaakt hebben - in een geest van ontspannen afwachten tegemoet treedt, terwijl je er tegelijkertijd door wilt groeien en ervan wilt leren, zul je ook veel beter herkennen waar en op welke manier je moeilijkheden kiest die niet onvermijdelijk zijn. Want dat gebeurt wanneer je wegloopt voor wat onvermijdelijk is. Hoe meer je dat doet, hoe meer je uitersten aantrekt en er mee flirt, terwijl die vermeden moeten worden.
- VRAAG: Hoe kan leed geen leed zijn? Martelingen bijvoorbeeld. Ik ben niet bang voor de dood, maar wel voor doodgaan, voor de doodsstrijd. Of als je een hulpeloos wezen gemarteld ziet worden en zo ziet sterven?
Zoals ik al zei, zolang je er niet doorheen bent gegaan, is het leed. Er wordt niet van je verwacht dat je jezelf het tegendeel vertelt. Het is juist andersom. Het is juist een vorm van vluchten als je je angst ervoor ontkent, een vorm van dood ontkennen en daarmee ook van leven. Alleen iemand die door de dood is heen gegaan, kent de zekerheid dat er geen dood is. Om dit te ontdekken moet hij er doorheen. En ook de minder absolute vormen van ‘dood’, zoals alle vormen van lijden, ook deze moeten doorleefd worden om te ontdekken dat het geen dood of lijden was in de mate die je vreesde, vaak zelfs helemaal niet.
Zolang je het wel als werkelijkheid ervaart is de remedie niet dat je jezelf eruit praat, of het onvermijdelijke probeert te vermijden, maar je angst en pijn erkennen en je erin ontspannen, als ik het zo mag stellen.
Je kunt de illusie van je lijden niet vermijden door jezelf voor te houden dat het een illusie is. Want voor jou is het echt. Daarom moet je erdoorheen. Maar ondertussen kun je wel voor ogen blijven houden wat je verstandelijk weet, zonder het aan je emoties op te leggen. Laat beide gewoon naast elkaar bestaan wanneer je je gedachten en gevoelens observeert. Dit kan het je gemakkelijker maken om er doorheen te gaan en het te ervaren. Want alleen deze ervaring laat je de illusie zien. Alleen wanneer je met hart en ziel het leven in al zijn facetten aangaat, helpt het je om boven de dualiteit uit te stijgen.
Als je niet wegvlucht voor je angst voor dood, lijden en het onbekende maar er doorheen gaat, kun je werkelijk in de diepste zin leven terwijl je nog in je lichaam verkeert.
Alleen de royale vrijheid om jezelf over te geven, het onbekende in te gaan, misschien zonder enige zekerheid of zonder iets te behouden wat je lief is, kan ware groei voortbrengen.
Lees de volledige lezing hier